หลักสูตร เป็นคำที่มีความหมายหลากหลาย เป็นคำที่อาจที่อาจจะตีความให้แคบหรือว้างเพียงก็ได้ แนวคิดเรื่องความหมายหลักสูตร นักวิชาการหลักสูตรทั้งไทยและต่างประเทศได้ให้ความหมายคล้ายๆกัน มี5 แนวคิด ดังต่อไนี้
1. หลักสูตรในฐานะที่เป็นวิชาและเนื้อหาสาระที่จักให้แก่ผู้เรียน หมายถึง วิชาและเนื้อหาวิชาที่กำหนดให้ผู้เรียนต้องเรียนในระดับชั้นต่างๆหรือกลุ่มวิชาที่จัดขึ้นตามวัตถุประสงค์เฉพาะอย่างใดอย่างหนึ่ง แนวคิดสำคัญในหลักสูตรลักษณะนี้ ถือว่า หลักสูตรเป็นเรื้อหาวิชาที่ครูใช้สอนแลละนักเรียนเรียนในระดับการศึกษาระดับต่างๆ2. หลักสูตรในฐานะที่เป็นเอกสารหลักสูตร แนวคิดของหลักสูตรนี้บางคนเห็นว่า หลักสูตรเป็นเอกสารที่กำหนดโครงการศึกษาของผู้เรียนที่คนกลุ่มหนึ่งจัดให้แก่กลุ่มหนึ่ง ซึ่งประกอบด้วยจุดมุ่งมาย หลักการ โครงการ เนื้อหาสารัตราเวลาเรียน กิจกรรมและประสบการณ์ จุดประสงค์เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ความสามารถ
3. หลักสูตรในฐานะที่เป็นมวลประสบการณ์ หมายถึง ประสบการณ์ทุกอย่างที่โรงเรียนจักให้แก่ผู้เรียน รวมถึงเนื้อหาที่โรงเรียนจัดให้แก่ผู้เรียนด้วย เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นไปตามจุดมุ่งหมายที่กำหนดไว้ด้วย
4. หลักสูตรในฐานะที่เป็นจุดมุ่งหมายปลายทาง มีความมุ่งหวังว่าผู้เรียนจบหลักสูตรแล้วจะมีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง ซึ่งแสดงให้เห็นว่า หลักสูตรมิได้เกี่ยวข้องเฉพาะที่ผู้เรียนได้กระทำในสถานการณ์การเรียนรู้เท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงผลที่เกิดขึ้นหลังการเรียนรู้ด้วย
5. หลักสูตรในฐานะที่เป็นระบบการเรียนการสอน ซึ่งเป็นแผนงานที่โรงเรียนจักทำขึ้นสำหรับผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ตามเป้าหมายที่กำหนดใว้
จากแนวคิดข้างต้น อากล่าวสรุปได้ว่า หลักสูตรโดยทั่วไปแล้วมีความหมายอย่างน้อย 2 ลักษณะ คือ ความหมายในแนวแคบและความหมายในแนวกว้าง ดังรายละเอียดดังต่อไปนี้
1. ความหมายของหลักสูตรในแนวแคบ หลักสูตร หลักสูตร หมายถึง วิชาและเนื้อหาวิชาต่างๆที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดให้เรียนในแค่ละชั้นว่าต้อองเรียนอะไรบ้าง มาน้อยเพียงใด และหลักสูตรหมายถึง เอกสารที่กำหนดโครงการศึกษาของผู้เรียน
2. ความหมายในแนวกว้าง อาจพิจารณาได้ 2 ความหมาย คือ
2.1 หลักสูตร หมายถึง ประสบการณ์ทั้งมวลที่โรงเรียนจัดให้ผู้เรียนทั้งในและนอกห้องเรียน เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะเกิดความคิดและทัศนคติที่ดีอันจำเป็นต่อการดำรงชีวิต
2.2 หลักสูตร หมายถึง แผนงานหรือแผนจัดมวลประสบการณ์ให้กับผู้เรียน แผนดังกล่าวอาจมีรายละเอียดแตกต่างไปในแต่ละระดับแต่จะต้องบอกถึงจุดมุ่งหมายการศึกษา แนวจัดมวลประสบการณ์เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุถึงจุดหมายและแนวการประเมินผล
บรรณานุกรม:
นิภา เพชรสม. (2542). หลักสูตรและการสอนเพื่อพัฒนาศักยภาพของบุคคล. เพรชรบุรี:
สำนักพิมพ์สถาบันราชภัฏเพชรบุรี
สำนักพิมพ์สถาบันราชภัฏเพชรบุรี
